ANG UNITED Nations Special Rapporteur on Freedom of Expression, si David Kaye, may litaniya sa mga kredensyal nga moesplikar sa iyang pagkamapahitas-on sa pagsita sa mga nasud nga may soberanya kun iya ning gituhoan nga ninglapas sa lagda ug sukdanan sa mga sibilisadong nasud. Puno na gyud og hangin ang iyang ulo kay isog kaayo siya og baho nga ningmando sa gobyerno sa Pilipinas sa paghunong sa kaso batok sa boss sa Rappler nga si Maria Ressa tungod kay kuno grabe ni nga hulga sa gawasnon ug mausisahon nga gimbuhaton sa media sa nasud.
Taga California, USA si Rapporteur Kaye ug sama kang Agnes Calamard, ang Special Rapporteur sa extra-judicial killing, ang duruha mora og kaluha sa UN High Commission on Human Rights nga naghalad sa ilang kaugalingon sa paghulagway nga demonyo ang di kapugngan nga Presidente Rodrigo Duterte sa Pilipinas. Wa nila buhii si Ressa tungod kay ningbilib sila sa tinumotumo nga statistics bahin sa gibunyagan nila og extrajudicial killing nga gimadyik sa Rappler gikan sa mga numero nga gilawog kanila ni Leila De Lima, kanhi CHR Chairman, kanhi Justice Secretary ug umaabot nga kanhi Senador. Sa iyang kabahin, si De Lima nga karon naa sa prisohan tungod sa iyang gikompisal nga mga kahuyangan ningbilib sab sa mga testimonya sa namakak nga mga testigo.
Lagmit nagpaka-aron-ingnon si Kaye o nagpabaga lang sa nawong pinaagi sa pagbaliwala sa buhing kamatuoran nga si Ressa ug ang iyang mga batabata nga mga magsusulat wa gisanta ug gidaogdaog. Buhing kalig-onan niini ang iyang way hunong nga pagbagibi ug ang iyang mga batabata nga magsusulat nagapatik nga wa isensor ug wa pugngi. Larino ning argumento ug pruweba batok sa ilang giinsister nga pagsanta ug paghulga sa ilang kagawasan sa pagbatbat.
Si Kaye ug si Ressa hinoon naninguha nga molikoy palayo sa tinuod nga isyu nga naggapos sa naulahi. Si Ressa ningdawat og langyawng puhunan gikan sa Omidyar Network ug ning-isyu siya og mga Philippine Depository Receipt para niini. Nahitabo ni sa 2015. Moabante ta sa kasamtangang panahon, ang Securities and Exchange Commission, nga ang mga sakop tinudlo pa ni kanhi Presidente Noynoy Aquino, ningtaho nga ang social media outfit ninglapas sa balaod nga ang media kinahanglan nga 100% gipanag-iya sa Filipino. Ang Omidyar, notado sa pagkadaotan tungod sa iyang sentrong papel sa pagpalagpot sa Presidente sa Ukraine nga pro-Russia, sa kaulahian ningdonar sa iyang mga PDR sa mga staff sa Rappler aron sa pagpakita kunohay nga wa siyay labot sa mga editoryal sa Rappler. Si Ressa ningdeklarar sab nga ang Rappler dili usa ka media outfit. Ug kini ang kabaliktaran nga kataw-anan.
Sa sulod sa maong panahon, ang alas nga reporter sa Rappler nga si Pia Ranada ningpasangil nga si SAP Bong Go naghimo og mga kahiwian ug ang gipasikaran niya sa maong akusasyon mao ang mubo nga nota ni Go nga nag-endorso sa dokumento bahin sa pagpamalit sa mga prigata sa Navy para sa angay nga atensyon sa Navy. Wa gyud lung-i ni Pia si Go bisan pa og naghatag na og testimonya ang mga opisyales sa Navy nga ang Presidential Assistant wa gyuy labot bisag gamay sa kontrata sa prigata. Nanobra ang iyang pagpamasin ug nahutdan siya og swerte tungod kay di na siya ginatugotan nga makaapil sa mga miting sa Presidente sa mga sakop sa prensa sa Malacanang.
Resulta na kini sa katig-a ni Pia sa pagmintinar sa iyang mali nga posisyon sa isyu sa prigata ug sa desisyon sa SEC sa pagbawi sa lisensya sa Rappler tungod sa paglapas sa naulahi sa probisyon sa Batakang Balaod nga kinahanglan ang mga establisimiyento sa media 100% gipanag-iya sa Filipino. Ang iyang pribilihiyo sa pag-atendir sa mga press conference sa palasyo gisuspendir apan kun wa ko masayop, ang legal nga opinyon sa Malacanang abli sa pag-apil ni Pia sa kondisyon nga lahi ang organisasyon sa media ang iyang gidala. Ang katapusang nadunggan nako bahin niya mao ang pagpakig-away niya sa yunit nga nagaprotekta sa Pangulo ug sa Palasyo. Pwerteng tusoha ni nga aksyon tungod kay girekord tanan sa video aron ipalabas nga ang iyang pagkatawo ug mga katungod gipugngan, gidaogdaog ug gihasol. Sa laing bahin tabok sa Dagat Pacifico didto sa White House sa Estados Unidos, si Jim Acosta sa CNN gidid-an nga moapil sa pakighinabi sa media tungod kay bastos.
Apan unsa man ning kuskos-balungos bahin kang Ressa, Pia ug Rappler sa ilang reklamo nga ang ilang freedom of expression gisugpo. Ang isyu mao ang Pag-ikyas Sa Buhis. Si Kaye, Callamard ug Ressa nasayod nga sa Estados Unidos ang paglikay sa pagbayad og buhis lagmit moresulta sa silot nga priso o multa nga dako o kombinasyon sa kulong ug multa.
Kahinumdom mo ni Al Capone, ang gikahadlokan nga lider sa mga gangster sa Chicago? Bilyones ang iyang kita gikan sa gangsterismo ug pagpamatay og tawo apan wa gyud siya mapriso gumikan niini. Ang ningpakulong sa iyaha ug ningbalhog niya sa Alcatraz mao ang kaso sa TAX EVASION. Nagtuo siya nga ang kwarta nga iyang natigum gikan sa mga tinubdang illegal di mabuhisan. Mali siya. Sa US of A, di ka lung-an og sunodsunod sa Internal Revenue Service hangtud sa lubnganan. Kun mao, nganong sayop man ang Bureau of Internal Revenue sa Pilipinas nga mokolekta og buhis gikan kang Ressa? Nganong mandoan man ni Kaye ang gobyerno sa Pilipinas nga ihunong ang kaso sa tax evasion ni Ressa aron makapadayon siya og pahimulos sa iyang katungod sa freedom of expression? Naay dako kaayo nga sayop dinhi ug sa akong pagtuo si Rapporteur Kaye mismo nagkatawa sa iyang binata ug arogante nga pagbinastos. (Jun Ledesma)