KINI NGA lungsod nga nahimutang sa bukid gipuy-an sa usa ka maaghop ug malinawon nga tribu sa mga lumad – Talaingod. Ang lokal ug probinsyal nga pangagamhanan naningkamot nga ang ilang kultura ug tradisyon mapreserba. Bisan ang curriculum sa edukasyon sa Davao del Norte State College-Datu Jose Libayao extension school gipahaum niini. Ang Salugpongan community school nga ginasuportahan sa mga kapunongang makakaliwa nagahimo og lahi. Mga butang nga sobra ka radikal ang ginahimo sa eskuylahan nga nagbanhaw sa adbenturidmo sa 1960s kun diin ang mga cell meeting ug mga teach-in sekreto nga ginahimo gamit ang Red Book nga mora og bibliya kauban ang mga leksiyon sa dialectic materialism.
Matud pa ni Gov. Anthony del Rosario, ang Salugpongan naagaw sa mga elementong makakaliwa ug nagpahimulos sa pagkainosente sa mga anak sa lumad. Ang tribal council dugay na nga nagamando nga iserado ang eskuylahan tungod kay gihimo kining instrumento sa pagpursige sa ideyolohiyang komunista ug erya sa treyning sa mga armadong rebolusyonaryong gagmay pang bata o menor-de-edad.
Adunay mga report sa mga armadong panagsangka sa kanhi malinawon nga lungsod. Pipila sa mga nangulo sa tribu nahimong biktima sa mga kapintas. Kanunay ta nga makadawat og mga taho nga nagsumpaki. Ang mga Komunistang partylist nag-una kanunay sa military sa propaganda ug mopasangil dayon sa Armadong Pwersa sa Pilipinas ug sa iyang mga para-military yunit sa kamatayon sa mga lumad. Dili tungod kay sila ang responsable sa pagkamatay sa mga lideres sa tribu kundili tungod kay kinahanglan pa nila nga mohimo og imbestigasyon una sila makahatag og bersyon sa panghitabo. Ang military ug pulis pilde gyud kanunay sa gyera sa propaganda tungod niini.
Pananglit kining bag-o pa lang gyud nga panghitabo sa Talaingod nga na-headline sa mga mantalaan, TV ug mga sibyahanan sa radyo. Tataw kaayo ang pagsulay sa pagdaot sa ngalan sa AFP bisan og si Ka Satur Ocampo, Presidente sa Bayan Muna, ug ACT Teacher Rep. France Castro nasakpan nga nagpundok sa mga gagmayng bata ug mga menor-de-edad sa Salugpongan sa oras nga dili matarung. Teach-in, kini ang tawag nato niini kaniadto… o sa panahon ni Ka Satur. Karon hinoon, ang Red Book ni Chairman Mao di na magamit tungod kay ang China pwerte na ka moderno ug ikaduha na nga labing dako ug abanteng ekonomiya sa tibuok kalibutan. Mao nga ang mga tigtudlo karon og ideyolohiya mogamit na lang og video ug nilubag nga bersyon sa nasudnong awit aron modani sa mga bata sa pagsalmot sa ilang adbenturismo nga makakaliwa.
Lagmit nagtuo si Foreign Affairs Sec. Teddy Locsin nga mubo ra ang panahon nga ninglabay gikan sa ilang panag-uban ni Satur sa Kongreso, labi na gyud kay ningsagubang siya og kalisud ilawom sa usa ka rehimeng militar ug diin, sa Secretary pa, “amo siyang giprotektahan batok sa mga warrant of arrest”. O.K. Apan si Locsin angay nga makaamgo nga si Satur wala na sa hawanan sa Kongreso o sa kadalanan sa Manila kun diin pwede siyang mosinggitsinggit og mga slogan ug mohatag og mga diskursong makapungot. Niining panahona ang iyang higala nga si Satur nagdumili sa pagdawat sa kamatuoran nga ang China sa iyang panahon kabahin na lang sa kasaysayan ug wala pay time machine nga naimbento nga pwede nilang sakyan aron dad-on sila og balik sa ilang bulawanong adlaw sa Kongreso. Nahikot si Satur sa iyang kaugalingon nga utopia ug gusto niyang buhion ang dugo sa himatyong konspirasiya pinaagi sa paghulhog sa mga inosenteng lumad sa Talaingod nga mosagop sa iyang kawsa.
Ang military niining panahona nakadakop kang Satur ug sa iyang kaubanan sa akto. Ang mga Lumad nga nabalaka kaayo sa nangawala nilang mga anak ningpasaka og sumbong nga kidnapping batok sa mga makakaliwa nga mga lideres apil na ang pipila ka pastor nga protestante (?). Wala si Governor del Rosario o si Mayor Libayao ug ang mga tribal chieftain gipahibalo sa kalihokan nga giplanong himoon sa mga suspek sa dili maayo nga oras sa kagabhion nga unta tingkatulog na sa mga bata taliwala sa makapaduka nga kasum-ol sa tuwit-tuwit sa mga timos.
Di katuhoan nga tua sila didto aron pagsalbar sa mga bata gikan sa kapintas sa military. Para sa ako, ug manghulam ko og mga pulong gikan kang Locsin, bullshit kini nga rason. Dili na sekreto nga ang mga bata ug mga hamtong sa nagkalainlaing tribu sa mga lumad nga gikan sa Talaingod sa Davao del Norte ug sa mga probinsya sa Agusan ug North Cotabato ang makalolooy kaayong sud-ongon sa mga rali sa Davao City. Magdala ni sila og mga placards nga nagsaway sa gobyerno, sa diktadurya ni bisan kinsa nga okupante sa Malacanang ug ang di gyud masayloan nga ‘imperyalistang Americano’. Bata pa ug inosente, ang pipila wa pa kalatas sa edad nga dyes anyos, magsinggitsingit sa giagup-opan na nga mga slogan nga pareha na tawon ka pudpod sa ilang mga sinelas, ang mga mata nagsiga kay nasorpresa sa mga bilding nga mas habog pa sa mga kahoy nga lawaan sa ilang mga lugar nga gipuy-an.
Apan nganong sa Davao City man sila magrali? Una, sa siyudad sa mga Duterte di kinahanglan nga moaplay og permit aron magrali. Dugang pa, ang mga organizer ganahan kaayo sa Davao City kay di lang ni sentro sa komersyo ug patigayon sa south, kundili sentro sab sa komunikasyon. Ang mga raliyista makasalig nga makakuha og kompletong media coverage nga isabwag sa tibuok nasud sa TV, radio ug peryodiko. Perpektong abot sa mga nagpakilimos nga mga NGOs nga mogamit niini sa pagpangayo og pinansya sa mga manggihatagon apan inosente kun di man tanga nga mga donor foundation sa Europe, Canada ug America.
Katingalahan nga si Satur Ocampo ug ang iyang kaubanan nakapiyansa ug gawasnon karon bisan og ilawom sa martial law ang Mindanao apan kinahanglan motuhop sa ilang alimpatakan ang leksyon gikan niining maong kasinatian nga di pwede nga magsagol ang komersyalismo ug adbenturismo sa ideyolohiya. (Jun Ledesma)
20
