DI PWEDENG PUGNGAN ang kamatuoran, labaw nang di pwedeng tuison. Bisan ang ABS-CBN ningkanaog gikan sa iyang mapahitas-on nga nahimutangan segun sa iyang pagpasiugda sa mga ataki kontra sa Duterte administration tungod sa iyang dominanteng papel sa industriya sa radio ug broadcast, ug ningpagawas og ebalwasyon sa primerong duha ka tuig nga agi sa ilang gikaminosan nga pangulo gikan sa kabukiran sa Mindanao. Ang iyang kinanto-boy ug way diplomasiya nga linggwahe, komedyang medyo bastos ug naglibodlibod nga mga diskurso dili mao ang gilauman sa mga kuno sibilisado ug tarong kuno nga mga hut-ong sa katilingban nga maggikan sa baba sa Presidente apan ang grado sa pag-uyon ug kompyansa nga gihatag kaniya sa katawhan nagpabilin nga mas taas pa sa ubang nag-unang Presidente.
Ang resulta sa pinakabag-ong survey pabor kaayo kang Rodrigo Roa Duterte. Ang network ninghikyad og litaniya sa mga nakab-ot sa kanhi Mayor sa Davao City nga wa sagoli og paukyab sa halok, mitolohiya sa Davao Death Squad ug mga bakak nga asoy sa mga extrajudicial killing gikan sa babaye nga karon nakulong tungod sa iya nga mga kahuyang. Bisan og ang report molaktaw sa mga ubang importanteng agi ug nahimo ni Duterte, tungod kay gikan kini sa usa ka network nga niadto pulos lang pagsaway, ang mubo nga report maingon nato nga pwede na.
Ang mga diskurso ni Duterte makapakupos sa pipila ka sektor, apan ningresulta kini sa paghatag kaniya og dakong respeto gikan sa mga gamhanang lideres sa ubang parte sa kalibutan. Si Pres. Barack Obama sa Estados Unidos ningsulay og pangasaba kang Duterte tungod kay nagtuo siya sa pagpangdaut sa oposisyong politikal niining tawo nga naggikan sa kabukiran sa Mindanao.
Wa na kapadayon og lektyur si Obama kang Duterte bahin sa isyu sa human rights kay natuk-an siya sa tubag ni Duterte. Ningpalakpak si Presidente Vladimir Putin sa Russia ug Presidente Xi Jinping sa China sa kadaplinan. Sa dihang ang G20 Hangzhou Summit gihimo pagkahuman sa miting sa ASEAN, gibukharan si Duterte og pula nga tumbanan sa sugatanan sa ayroplano samtang si Obama namroblema sa hagdan sa ayroplano. Ang estilo ni Duterte dili pino ug bulgar matud pa sa mga kanhi Presidente Estrada ug Ramos apan bisan og unsaon og tan-aw, ang mga kalampusan ni Digong sa pagpakiglambigit sa mga langyaw ug ubang kanasuran naghimo sa duha nga gamitoy.
Dili na ikanegar nga ang mga isla sa West Philippine Sea giabandonar sa gobyernong Aquino kauban kang kanhi Kalihim sa Foreign Affairs Albert del Rosario nga gihapdosan sa isyu ug si Sen. Antonio Trillanes nga nagpakaaron-ingnon nga way labot sa maong kapakyasan. Ang diretso nga pakigkulokabildo ni Duterte ug Xi malagmit nga mosangput sa mga makalipay nga pag-areglo apan sa pagkakaron, angay ta nga malipay nga ang tensyon ning-us-os. Ang Presidente sa China lagmit mobisita sa Davao karong Nobyembre, ug, sama kang Shinzo Abe sa Japan, lagmit mosud-ong sa yanong panimalay ug estilo sa panginabuhi ni Presidente Duterte. Para ngadto kanila nga naghimo og isyu sa paglanding sa Davao sa usa ka ayroplano gikan sa China, kini ang rason ngano. Mientras tanto, kwartang ipautang nga ubos og interes ang pwedeng mahulam gikan sa Japan ug China.
Makasorpresa sab kun giunsa sa pagkab-ot ni Duterte sa respeto ug panaghigala ni Pres. Donald Trump sa Estados Unidos. Hinoon, nagkasinabot sila kay pupareha man sila og estilo sa liderato. Sa tinuod lang, wa itago ni Trump ang iyang pagdayeg kang Duterte. Gihimo niyang modelo ang programa ni Duterte sa iyang kaugalingong kampanya kontra sa droga ug kriminalidad sa Estados Unidos. Ningdeklarar og gyera si Trump kontra sa droga ug gitawag niya kining maong hulga nga usa ka national emergency.
Kun determinado kaayo si Duterte sa iyang kampanya kontra sa droga ug mga krimen sa mga sindikato, isog sab niyang gipursige ang pagdugmok sa terorismo ug sa mga terorista aron di na kini makabangon sama sa makita nato sa kompletong paghabas sa Maute ISIS sa Marawi. Giputol niya ang direkta nga komunikasyon kang Joma Sison sa CPP/NPA/NDF (CNN) human ang government intelligence nakadiskubre og konspirasiya nga “Oust-Duterte” kun diin nagkomplot ang usa ka paksiyon sa oposisyon ug pipila ka personalidad sa sector sa simbahan kun diin si Joma ningkumpira sab sa iyang partisipasyon.
Ang lokal nga mga peace negotiation mas maayo ug mas daghan pa og resulta tungod kay gatusan ka mga kombatante sa NPA ningbiya na sa ilang mapakyason nga adbenturismo ug nagsugod na og normal ug produktibo nga pagpuyo ug pagpanginabuhi uban sa tabang sa gobyerno. Ilawom ni Duterte, mas maayo og armas ang AFP lakip na ang airpower, ug ang mga sundalo madasigon kaayo ilawom sa ilang Commander in Chief.
Ang pag-aprubar sa Bangsa Moro Basic Law ningpapaspas sa katikaran ug ningpakusog sa proseso sa perpagpangita ug pagkab-ut sa tinuod ug malahutayon nga kalinaw sa Mindanao. Ang Armed Forces of the Philippines ningbati dayon sa epekto niini kay ang Moro Islamic Liberation Front ning-uban dayon sa AFP sa pagwagtang sa katapusang balwarte ug lakra sa ISIS sa erya sa Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF).
Dugang pa, di nato kalimtan nga ang sentrong haligi sa plataporma de gobyerno ni Duterte mao ang pagbalhin sa sistema ug estruktura sa gobyerno ngadto sa Pederalismo. Nasulat na ang draft constitution ug ang kampanya sa pagpahibalo ug pag-edukar sa Katawhang Pilipino bahin niini nagapadayon na. Sukwahi sa mga interpretasyon sa mga kritiko sa resulta sa Pulse Asia survey, dako kaayo nga bahin sa katawhan ang ning-uyon pinaagi sa pagtubag og OO karon ug OO sa ulahi kay sa niadtong ningtubag og bug-os ug di na gyud mausab nga DILI. Nga nagpasabot lamang nga dunay dako ug hinanali kaayo nga panginahanglan sa pagpahibalo ug pag-edukar sa katawhan bahin sa Pederalismo.
Malas lang nga si Ernesto Pernia sa NEDA ningbuhi og pamahayag nga ang Pederalismo maoy makaingon kuno sa kalaglagan sa ekonomiya ug si Speaker Alvarez ningdibuho og mga “NoEl” senaryo. Kini ang mga dagkong babag nga kinahanglan malatas mismo ni Pres. Duterte. Kining duha karon ang nagahatag og bala sa kanyon aron mapilde ang kampanya sa Pederalismo.(Jun Ledesma)
20
